| 
 In d'unu cuccuru'e monte, 
            in sa cadena de su Montiferru, tra Iscanu Cuglieri e Santu Lussurzu, 
            in mesu de unu buschigheddu de chelchizzones rachiticos, bad unu muntone 
            de crastos; eppuru in cussa zona non bad attera pedra in nisciuna 
            parte!Cussu muntone de pedras mannas, chi paren trazzadas a inie da calchi 
            antigu terremotu, in atteros tempos fuid unu nuraghe!
 Sos bezzos li narain nuraghe 'e chelcos, folzis pò su fattu 
            chi cussa zona in atteros tempos fuit tottu buscos de chelcu.
 Deo cussu nuraghe l'happo connottu reu, e fui pizzinnu cando nde l'han 
            bettadu.
 Como chi c'hat passadu tantu tempus, lu potto finas narrer ca sos 
            chi han fattu cuss’ opera non s'agattan prus dae annos e annos.
 Franziscu Fresu, omine forte comente unu leone, s'hait post'in conca 
            chi sutta sas pedras de sos fundamentos de sos nuraghes, sos antigos 
            zigantes sardos, primmu de los fagher bi ponian tottu sos oggettos 
            de oro e de pratta chi possedian, ca pensain chi gai faghinde sa costruzione 
            durait in eternu.
 De cussu, issu nde fui tantu siguru chi nd'hait fattu una fissazione.
 E pro fagher a bier chi teniat resone, una die s'est postu de acordu 
            cun Andria Saccaggiu, (su prus conca mala de idda) e cun Giuanne Mazzone, 
            chi "pò furbizia non rendiat onore a su nomene" e 
            han decisu de chilcare su posidu de sos zigantes.
 Tribagliain a su notte, timinde de los bier, e intro ‘e die 
            passain su tempus nande contos a color'a fogu, in sa pinnetta de un 
            antigu crabalzu lussulzesu.
 Su tribagliu meu fuid'a bettare su inu, e acchicare su fogu, sigomente 
            tenia ses annos e in attera cosa non los podia azzuare.
 A pustis de unu mese 'e tribagliu, nuraghe ‘e chelcos fuit quasi 
            tottu in terra.
 “appiazzu bi semus”- narait Franziscu - chi non bidiat 
            s'ora - e ispronait sos cumpanzos cantande a poesia, o faghinde provas 
            de forza, Andria, semper istraccu e lamentosu, daiat cussizzos ma 
            lassait fagher a sos atteros, e Giuanne Mazzone, (ma solu de nomene), 
            tribagliait pò tottos trese.
 Sos crastos de su fundamentu fuin gai mannos chi in tottos tres, prus 
            su miseru azzudu meu, non resultain mancu a los movere. Giuanne Mazzone, 
            finalmente, nde pensat una giusta e lis narat: "In Iscanu, cussa 
            iddighedda chi si biet a curzu da inoghe b’hat una razza de 
            boes ruggios chi pò sa forza sun mentovados, si resultamos 
            a nde furare una loba, azzis a bier chi cun cussos bi la faghimos".
 Su notte partin a sa idda 'e Iscanu, e che furan, su giù prus 
            mannu chi bi fuit, e tottu sos loros de pedde crua chi han’agattadu.
 E in su matessi notte, cun cussos potentes boes, che troulan sos ultimos 
            crastos de su nuraghe prus altu e bellu de tottu sa zona.
 No lis pariat beru! Appenas finida s’opera si sun postos a ballare 
            e a cantare unu muntone ‘e macchines, posca si c’han buffadu 
            tottu su inu e imbriagos che porcos han cuminzadu a forrogare in terra 
            cun ambas manos, chilcande s'oro 'e sos antigos gherreris Sardos, 
            ma no han agattadu nudda.
 S’unica cosa chi bi fuit divressa da e pedra chi imis bidu po 
            tantu tempus, fuit incastrada, in su pianu de basaltu nieddu, propriu 
            inue poggiait su crastu prus mannu. Pariat una cotta 'e cuba, ma fuit 
            de ferru e giughiat un ispaccadura e duos bucos a sa parte e esegus, 
            e fuit carriga ‘e ruinzu dae chentinaias e chentinaias de annos.
 Tottos tres si l'han’abbaidada, e tra su risu e su prantu lis 
            est passada de colpu s’imbriaghera, poi arrennegados, chissai 
            po cale motivu, che l'han iscutta a tesu.
 Deo appo curtu, e so coladu a intro sa roda 'e su ru inue che fuit 
            fertu cuss’oggetu, e nessi po un ora so istadu toccandelu e 
            abbaidandemilu, mai hia idu un oggettu simile e po cussu m'est adduradu 
            po annos e annos in sa memoria comente una fotografia.
 C'hat passadu chimbant'annos, dae assora, e ogni olta chi passo in 
            s’oru de su muntone de sos crastos de su chi fuit “nuraghe 
            ‘e chelcos” non fatto mai a mancu de m’accoltziare 
            a sa pedra prus manna, inue b’est ancora s’impronta de 
            cuss’oggetu de ferru chi bi fuit incastradu seculos e seculos,
 cussa cosa istrana chi deo appo accoltu da ‘e cando fui minore, 
            como la tenzo in comasinu, bella lughida subra de unu tzampeddu de 
            chercu, e calchi orta la uso comente incudine pro mazzare sa falche.
 Ca pro mazzare sa falche non b’at mezzus incudine de… 
            una dente de pala meccanica.
 |