S’arma ‘e su delitttu
di Renzo Rosa



Cun calma, su maresciallu Oggianu ponet sa pipa subra sa mesa tott’istampadada da generaziones de frommiga bianca.
Abbaidat a cara su fogu, inue unu pingiattinu prenu ‘e latte est piazzadu subra una tribide ruinzada.
Faghinde finta e nudda abbaidat a un’a unu tottu sos oggettos chi sun in s’antiga pinnetta ammuntada a lastras de pedra ia e terra impastada cun pazza.
Tottu cosas chi hat bidu tantas atteras boltas: su fusile a tortiglione, incrostadu da su fummu e su pruere de tantos annos, sa cavana consumada da sas troppas accutaduras, sa mazzonera e sos ferros de tundere cun sas puntas cravadas in d’unu picculu ‘e oltigu.
Ma cussu chi l’incuriosit de prusu est s’antzianu pastore cun s’alba bianca chi setzidu tranquigliu in d’unu banchittu ‘e ferula segat da una nae de castanzalzu, istriscias longas de linna cun d’una pattadesa.
A d’ogni movimentu sa lama ‘e sa resolza riflettit sa lughe ‘e su fogu e mandat comente lampigheddos chi illughidan sas pedras affumadas de sa pinnetta.
“Tziu Gavinu,- narat cun calma su maresciallu: sun tantos annos chi sò peleande cun fostè e mancari chi l’eppen assoltu da e s’accusa de omicidiu, primmu de mich’andare in pensione deo teppo resultare a lu frigare”.
“Caru maresciallu,- rispondet tranquigliu Gavinu chilcande de ciappare unu pulighe immaginàriu in mesu sos pilos de s’alba – Sun annos chi mi sezzis controllande, azzis bortuladu sa pinnetta chentinaias de ‘ortas ma sena nisciunu risultadu; s’arma de su delittu no est bistada mai ciappada: est mezzus chi si ponzet su coro in paghe e si chi andet in pensione, ca a forrogare troppu sa chisina b’est su perigulu ‘e si brusciare sos poddighes”.
“Ite mi cheret narrer?” – domandat su maresciagliu torrandesi a ponner arrenegadu sa pipa a mossu.
“Cherzo narrer chi no azzis mai ciappadu unu picculeddu ‘e prova chi sa pobera Lughìa l’eppe morta deo. Lu poded aer fattu chisisiet, finas fostè su marescià, a sa fine Lughia fuit isposa cun megus ma fuit puru s’amante de fostè.
Sa cara ‘e su maresciallu, diventat groga da s’arrennegu e su punzu serradu calat subra sa mesa cun tale forza de la fagher a picculeddos.
“Est beru Lughia fuit s’amante mia, e po issa appo abbandonadu finas sa famiglia, ma la cheria bene de abberu e mai l’hia pottidu fagher nudda ‘e male. Fostè invece teniat tottu sos motivos po la occhire, puite ca timiat chi l’essered abbandonadu. A issa li piaghiat sa bella vida e sos lussos, li piaghian sos bistires bellos, a si truccare e andare a cinema e a ballare, tottu cosas chi cun megus si podiat permittere, e no cun d’unu poberu pastore ispiantadu, chi a su prus li podiat dare un’uccone e pane e casu in d’una isporca pinnetta prena ‘e pulighe”.
“Folzis tenet resone – narat pianu pianu Gavinu – cun megus cussa cosas no si las podiat permittere, però si nde cherimos faeddare,finas cun fostè sas cosas non fun andande tantu bene. Ammento, tantos annos faghede, de un articulu in sos giornales chi narait de unu giovane brigadieri de sos carabineris indeppidadu fin’a coddos, po culpa de una femina. A cussos tempos, si narait puru de certas furas in sos magasinos de sa caserma”!
Su maresciallu iscudet cun forza una punta ‘e pe a su pingiattinu ‘e su latte troulandechelu in su fogu e che ruspiad a terra sos picculos de sa cannuccia ‘e sa pipa, poi afferrat su pastore a unu brazzu e abboghinat: “Tottu chiaccheras de limbas malas”!
In d’ogni modu sighit: “Su suspettadu est fostè, so siguru chi had’accoltu s’arma chi hat usadu po occhire sa poberitta, e deo teppo resultare a la ciappare. In sos verbales si faeddat de una lama a punta, e accutta comente una resolza ‘e fagher alba, longa bindighi centimetros e larga sese, e cun cuss’arma sun bistadas dadas duas istoccadas a distanzia de unu centimetro una da s’attera; sos colpos sun bistados dados, unu cun sa manu destra e unu cun sa manca. E fostè, tziu Gavinu, isco chi est mancu e destru!”
- Custu non provat nudda – narat su pastore pesandesinde de colpu dae su banchittu.
“Istessi calmu e lessemmi finire” sighit su maresciallu- sa morta l’han agattada a desegus de una matta‘e chessa,pagu trettu da custu quìle, e foste sa die fuid innoghe chi tundiat sas albeghes.-
Ma s’arma usada po occhire sa poberitta,no est istada mai ciappada,e po cussu sezzis ancora liberu”.
“L’ischin tottu chi no appo mai tentu resolzas de cussu tipu: narat su pastore.
“custu s’had’a biere! Cras mich’ando in pensione, ma oe chi potto ancora fagher baler sos grados de maresciallu, cherzo fagher un ultimu tentativu,si tue prmittis”!
“Faghe puru; tantu no has a ciappare nudda comente tottu sas atteras boltas, e gai finalmente l’has a fagher finida cun cust’istoria, chi durat da e tantos annos. L’ischis benissimu chi issa cheriat bene a mie e cun tegus andait solu po su inari, folzis est cussu su motivu de tantu odiu. Deo mi setzo in fora, gai podes chilcare cun totta tranquiglidade”.
“No, addura innoghe affacca a mie, ca ti cherzo ier in cara appenas chi ciappo su chi so chilcande”.
E gasi nande cuminzat torra a forrogare, comente tottu sas atteras boltas in mesu sas miseras cosas de s’anzianu pastore.
Ogni oggettu nde enit leadu da su postu sou, e imboladu a centru ‘e sa pinnetta, po oras tottu sos bucos de sos muros sun controllados finas a fundu.
Gavinu no narat una peraula, est fimmu comente un’istatua e abbaidat unu soldadu chi non si chered’ arrendere, ischinde chi sa battaglia l’hat gia perdida. Est quasi buggiu cando sa perquisizione est finida.
S’antigu tortiglione no hat rezzidu a sa rutta dae sa punza chi fuid appiccadu, e d’est a picculos subra sos restos de una fraschèra ‘e terracotta.
Cun d’unu risigheddu in laras, Gavinu accendet sa condela a ozzu almanu e nde leat s’unicu fiascu ‘e inu abbarradu intreu, prenat duas tazzas e ticchirriat su maresciallu, chi arrambadu a su contone e sa Gianna,abbaidat a fora seriu, pensande a s’ultimu fallimentu.
“Aiò, intra. Ti bi cherad una tazza ‘e inu ‘onu, gai non bi pensas prusu e dae cras ti podes godire in paghe sa meritada pensione”.
“Tenes resone, folzis est mezzus a bi buffare susu. -li rispondet- Iscusami si po tottu custos annos t’happo aggreggiadu cun fissatziones maccas. Be, como teppo andare, iscusami ancora e dami sa manu sena prus odiu perunu”.
“Sena odiu – rispondet Gavinu istringhindeli sa manu cun forza – e bona pensione”.
Appenas s’anzianu carabineri s’est allontanadu, Gavinu intrat a sa pinnetta e cun sa lughe de sa candela a ozzu s’abbaidat su logu; poi cun calma nd’accollet da e terra sos ferros de tundere e nde leat su picculu e s’oltigu cravadu in sas puntas. - abbaidat sas duas lamas, chi sutta sa lughe ‘e sa cadela, lughen chè isprigos.
las abbaidat, bene e sin de riet.

 

COSTANTINO LONGU FRANCESCHINO SATTA POESIAS SARDAS CONTOS POESIE IN LINGUA ITALIANA

Questo spazio è a disposizione gratuitamentedi quanti intendono inviare i propri racconti