Coment’e tando
de Giovanni Fiori


pro sa morte de Pedru Desole


Chena pretesas, in puntas de pêse
guasi chena cherrer dare infadu
gai matessi comente has campadu
lìntzitu* e nettu andadu ti che sese.
Tzertu non funu custas sas prommissas
chi nos haimis fattu
in nottes de lentore, cun sa luna
in mesu chelu imbacchilada* e giara:
fun contos de affettu
bene arraighinados
e in dogni faeddu cumassados
cun sos bolos licchittos de s’edade;
fun sas nadas de coros chi s’abberin
a sos primmos carignos de sa vida.

Ma proite, proite amigu e frade
m’hasa lassadu solu
a ingullire rànchidos ammentos!
chena su risu tou
chi tzoccaiat che unu foette
abbertu, largu e ìnnidu che ou?

Oh Pedru! Da-i Cannedu*
non s’accerat pius s’oju ‘e sa luna
cando pariat fintzas infadada
de nos bider ficchidos
in s’attighedda de sa contonada!
Oh Pedru! Una cantone chena versos
intendo attesu attesu…
E da-e Su Montiju paret… paret
chi mi cherfat giamare:
- Ajoe a Montésile Fiò’…

E che bolu ‘e columbas bido a tie
andende a sa bratzetta cun sa luna,
attraessende sas aeras nettas
pienas de isteddos che fiores
in su chelu ‘e prata;
e deo ti saludo a oju infustu:
- bae in bonora, bae:
su nìnnidu ‘e sos coros pius bonos
podet negare a tie ogni grangeu?!
Oh Pedru! Cudda luna giara-giara
cand’est chi l’hap’a bider torra, nara?!


Como ’ido in sas carres trippiadas
duos ojos chi a longu t’han bizadu*
isguttende piantu
che abba pioana.
E-i sos isfraones* ch’has lassadu
ancora abbutturende
pro te sunu gioghende
intro sas camineras de su crasa
mustréndedi una rosa fiorida:
ca indebbadas ispesu no hasa
sos baranta ‘eranos de sa vida.
E pro me e pro chentu àteros chentu
ses inoghe riende a tzoccu mannu,
contivizende sa tula* sestada
bell’e tuddida e cun su sulcu in crias
pro messare sos fruttos chi cherias…

E nois duos, Pedru, amigu e frade
semus inoghe dogni santanotte
in s’attighedda de sa contonada
sutta s’oju ‘e sa luna
imbacchilada e giara
chi paret de colostra,
coment’e tando isettende issa puru
allegros a torrare a domo nostra…


1. lìntzitu - schietto, sincero.
2. luna imbacchilada - la luna racchiusa nel suo alone azzurrognolo.
3. Cannedu, Su Montiju, Montésile - toponimi; rioni di Ittiri.
4. a sa bratzetta - sottobraccio.
5. bizare - vegliare.
6. isfraone - germoglio.
7. tula - porzione di terreno pronto alla semina.