Sa mendula rutta
di Costantino Longu

Tue de mendula giovana pianta
e proite in terra ses frundida
arriad’ ‘e fiores tota canta?

Chi’ est chi ti at goi reduida?
Custos fiores de mudare in fruttos
ello proite nde ses proibida?

“Unu ‘e sos mumuzolos pius bruttos
custos fiores appenas isbocciados
paris cun megus che los at distruttos.

Signale chi fin goi destinados
troppu in presse fatalmente a ruere,
sende biancos benin’ allizzados.

Non pius sa linfa la sighin a suere
pro diventare mendula cun chiu,
finimos in chisina e in piuere.

Tue, chi ancora ti agattas biu,
osservalas sas cosas de su mundu
comente a s’ improvvisu dan s’ adiu.

Su entu montaresu, dae fundu
truncadas mi las at sas raighinas,
mustradu si est cun megus furibundu.

Si essere istad’ arriad’ ‘e ispinas
velenosas, resone aiat tentu
de las mudare in burrasca sas frinas;

non si est abbizadu, cussu entu,
de s’ innocenzia de custos fiores
chi non benin pius a cumprimentu.

Culpa ‘e sos suos barbaros rigores,
cando si calmat de su zerru s’ ira
non godin sos beneficos lentores.

Si de me t’ interessas, tristu mira
sa fine mia e si nde tenes dolu,
un’ istante cuntemplami e suspira.

S’ annu passadu, unu rusignolu
in custos ramos s’ at fattu su nidu,
che cantaiat sempre, ite consolu!

Cando cun sa cumpagna ch’ est partidu
e cun sos fizos in bolu galanu,
mi at de che torrare prommittidu;

como, cando che torrat in beranu
pro fagher nidu un’ attera ‘ia,
in custu trettu mi chircat invanu.

L’ at a piangher sa partida mia
cun notas accoradas e dolentes,
pensande chi pizzinn’ ancora fia;

Ma de sas arbures chi che sun serentes
si nd’ at a seberare un’ atter’ una
pro fagher nidu in ramos differentes

e forzis, tando, cun menzus fortuna
in cust’ adde cantare det ancora
a su tramontu, a sa lugh’ ‘e sa luna,

poi chi deo ch’ ap’ a esser fora
pro sempre dae sa mundana iscena
de ue breve tentu apo dimora.”

Pianta, sos lamentos tuos frena,
ca chie como t’ est a sa presenzia
suffrit che tue sa matessi pena.

De su entu no est sa violenzia,
intantu deo puru ruttu conto,
in agonia est cust’ esistenzia.

Vint’ annos tenzo, eppuru tramonto
privu de isperanzia e de brios;
delusu, a sa losa mi orizonto.

Si sun siccados sos fiores mios
miseramente intro s’ embrione
senza produer corzola né chios.

In te b’ at fattu nidu unu puzone
chi, cun sa oghe sua melodiosa,
t’ at cunfortadu pro un’ istagione

e d’ est chi sa tempesta furiosa
ti nd’ at privadu de su viver tou
sende ancora prospera e briosa,

si nono, cando torrat dae nou
su eranu, resu t’ aiat recreu
su rusignolu cun su cantigu sou.

Ma chie at fattu nidu in coro meu
fidi una columba, chi creia
candida e sincera, senza neu;

ma isbagliadu in primma mi fia,
proite bi teniat costoidas
cun fintas pumas trassas de arpia.

Sas carres mias las at consumidas
cun totu chi de vida fini riccas,
tantu prestu den’ esser sepellidas.

Tue ses rutta e pius non ti ficcas,
ma ider las des postas a su fogu
sas naes tuas primma d’ esser siccas;

ma, si atteru nono, in cussu logu
su rusignolu b’ est chi ti pianghet
ammentande s’ antigu disaogu.

Invece a mie, chie che la franghet
dae su coro meu sa tristura
si cuss’ ingrata prus penas m’ annanghet?

Si, poi chi mortu sò, det aer cura
‘e cattigare cun ira e cun dispettu
sa mia ismentigada sepoltura?

Ma deo, chi de cussenzia sò nettu,
a mi piangher nemmancu l’ obbligo,
né chi s’ ammentet su passadu affettu.

Su fagher sou non lu maleigo
pro chi m’ offendat puru a pustis mortu,
gasi sò certu chi a chelu che pigo:

cust’ idea mi servit de cunfortu!