Moda a Sant’ Isidoro
di Costantino Longu

Isterrida

De Ispagna in sa terra religiosa
ischimos chi naschesit Isidoro,
no in mesu ‘e sos lussos né de s’ oro
ma d’ umile famiglia bisonzosa.
Pobera sì, però laboriosa;
sa povertade no est una neghe.
Naschidu s’ annu millechentuedeghe
fit in dunu sobborgu madrilenu;
su babbu sou fit giuargiu anzenu
ca non teniat benes de fortuna,
sa povertade neghe no est una
sende accumpagnada de virtude.
Isidoro in sa primma gioventude
non dimustrada d’ esser negligente,
imparat cun su babbu obbediente
ghiat si giuo cun grabbu e arat;
obbediente cun su babbu imparat
arat e ghiat su giuo cun grabbu;
obbediente imparat cun su babbu
a l’ affrontare su tribagliu duru,
m’ a prus de su tribagliu imparat puru
creere in sa cristiana religione.

Primu fiore

A servire andat cun dunu riccone
si lu cumandat prontu a obbedire;
cun dunu riccone andat a servire
prontu a l’ obbedire si lu cumandat;
cun dunu riccone a servire andat
che teraccu massaggiu fittianu,
però non lassat manc’ unu manzanu
devotamente sa missa ‘e s’ intendere,
poi a su dovere chi at de attendere
andat cuntentu e cun animu bonu.
Infuriadu diventat su padronu
lu tentat poi chi l’ an’ accusadu;
diventat su padronu infuriadu
poi chi l’ an’ accusadu lu tentat;

infuriadu su padronu diventat
ma, send’ Isidoro sa missa iscultende,
bidesit duos anghelos arende
chi a lu sostituire Deus mandat:
a tale vista su padronu abblandat
tota s’ ira e torrat mansuettu.
Li usat riverente tantu rispettu
ca lu creed’ unu santu non l’ accusat;
tantu rispettu riverente l’ usat
non l’ accusat ca lu creed’ unu santu;
li usat riverente rispettu tantu
cando l’ est Isidoro a sa presenzia,
lu trattat cun amore e cun clemenzia
e l’ at d’ esser devotu permittidu.
Beniat su mere una die sididu
però inie abba non b’ aiat;
sididu su mere una die beniat
però abba non b’ aiat inie;
beniat su mere sididu una die
ma Isidoro sas grazias non medit,
a su padronu s’ abba li provvedit:
unu colpu ‘e puntorzu at iscuttu
e in su trettu chi fit pius assuttu
at fattu iscaturire una funtana.

Segunda retroga

De Ispagna in sa terra religiosa…
…creere in sa religione cristiana.

Segundu fiore

Illuminadu ‘e lughe soberana
adorada sa rughe cun s’ aradu;
de soberana lughe illuminadu
adorada s’ aradu cun sa rughe;
illuminadu ‘e soberana lughe
si lassat da’ s’ incantu estasiare:
sun pro issu su campu cun s’ altare
sos logos de s’ arcana preferenzia
inue traet sa sua esistenzia

tra su tribagliu e sa pregadoria.
De sa natura sa suave armonia
l’ attenuat sa fadiga grave e dura;
s’ armonia suav’ ‘e sa natura
l’ attenuat sa fadiga dura e grave;
de sa natura s’ armonia suave
l’ intendet, sa faina santifìcada:
cando su giuo in su sulcu lu ficcada
ambos benugios a terra piegada
e mirende su chelu tando pregada
su Deus veru cun immensu ardore.
Abbundat tantu su sou laore
in su terrinu ch’ a nou fecundada;
su sou laore tantu abbundada
in su terrinu chi fecundat a nou;
abbundat tantu su laore sou
da’ totu sos massaggios si signalada,
ca pro issu su chelu las regalada
sas grassias in manera prodigiosa:
s’ ider s’ incunza gai copiosa
meravizadu nde restat su mere.

Terza retroga

De Ispagna in sa terra religiosa…
…in sa religione cristiana a creere.

Terzu fiore

S’ unicu fizu caru, sa muzere
amat cun tantu raru contivizu;
sa muzere, su caru unicu fizu,
amat cun contivizu tantu raru;
sa muzere, su fizu unicu e caru
cun contivizu raru ambos los amada.
S’ isposa sua Maria si giamada,
femina virtuosa, santa e pia,
su numen de cudd’ attera Maria
mama celeste de s’ umana famiglia,
che a sant’ Isidoro de Siviglia,
la tenet in su coro cun incantu;

che a Isidoro de Siviglia santu,
cun incantu la tenet in su coro,
che de Siviglia a santu Isidoro,
l’ at venerazione ispeziale,
ca da’ issu in su fonte battesimale
cun su numen virtudes nd’ ereditada:
est prus umile, intantu lu imitada
in fide, in amore e caridade.
Tenet de sos afflittos piedade
sos pius poverittos los sustenet;
piedade de sos afflittos tenet
los sustenet sos pius poverittos;
tenede piedade ‘e sos afflittos
chi nde dividit sas provvigìones;
poi chi ettat su trigu a sos puzones
chi morin in su nie lenos lenos
agattat torra sos saccos pienos
de trigu pius brundu e prus maduru.

Urtima retroga

De Ispagna in sa terra religiosa…
creere in sa cristiana religione
a prus de su tribagliu imparat puru.

Urtimu fiore

Cando s’ abbizat de morrer seguru
sa fine sua profetizat tando;
si abbizat seguru ‘e morrer cando
tando sa fine sua profetizat;
cando de morrer seguru s’ abbizat
nde signalat sa data anticipada:
pustis mortu sa salma est sepultada
de sant’ Andria in su campusantu.
Cun dunu generale rimpiantu
si est sa capitale estid’ a brunu;
cun rimpiantu generale unu
estid’ a brunu si est sa capitale;
cun dunu rimpiantu generale
est restada Madrid luttuosa;

unu lizu in subra cussa losa
solu solu naschidu b’ est inie
e duas columbas candidas che nie
bi falaian cun pasidu olu.
Fit cussa sepoltura veru consolu
pro sos ch’ aian disisperu e tristura;
veru consolu fit cussa sepoltura
pro sos ch’ aian tristura e disisperu;
fit cussa sepoltura consolu veru
pro sos pius afflittos e dolentes,
pro sos innumerabiles credentes
meta diventat de pellegrinaggiu.

An dezzididu pro li render omaggiu
poi chi fit sepultadu barant’ annos
sempre operande miraculos mannos
da cussa losa d’ esser disseppellidu;
an pro li rendere omaggiu dezzididu
poi chi fit barant’ annos sepultadu,
d’ esser in logu dignu collocadu
sas autoridades tenen cura.
Ma mentres cussa santa sepoltura
an iscobertu, cun merviza insoro,
incontrana sa salma de Isidoro,
frisca, intatta, chi paret biu ancora:
e sonare s’ intenden in cuss’ ora
da’ sas turres vicinas e lontanas
a festa totu cantas sas campanas
senza toccadas dae peruna manu.

Filippu terzu, ispagnolu sovranu,
in lettu s’ agattaiat muribundu,
vanas li fin sas curas de su mundu
unu miraculu bi podiat solu;
Filippu terzu, sovranu ispagnolu,
moribundu in lettu si agattaiat,
unu miraculu solu bi podiat
pro lu salvare da’ segura morte;
manifestat su Re cun fide forte
ch’ in Isidoro solu at s’ isperanzia
e, cun premura, a sa reale istanzia,
sa salma de Isidoro est trasportada.
Cun meraviza de cantos bi nd’ ada
su miraculu prodigiosamente
s’ est operadu, ca su Re credente
sa perdida salude riacquistat.

Pro battor seculos Isidoro istat
dae sos ispagnolos veneradu,
ca d’ aureol’ ‘e gloria s’ est cintu
pro sos videntes miraculos suos;
dae Gregoriu Decimuquintu
s’ annu milleseschentosvintiduos
solennemente fit canonizadu.
Da’ s’ ispagnolu populu acclamadu
fit cun fide sinzera e summu ardore
s’ umile tribagliant’ ‘e sa campagna
cale patronu de tota s’ Ispagna,
de totu sos massaggios protettore.
E ancora gai Isidoro si appellada
totue in su cattolicu mundu,
ca cun amore sinzeru e profundu
a issu sos massaggios affratellada.
E Bolotana puru rinnovellada
sa festa sua cun solennidade,
comente dae sa passada edade
no l’ an sos mannos nostros tramandada.

Finalmente sa moda est terminada,
populu, iscusa si no apo estesu
de Isidoro sa vida esatta e giusta,
ma poto narrer, moda che-i custa
pagas dae sos mannos nd’ as intesu.

Eppuru pro sa ‘Olotanesa zente
Costantinu non balet a niente!

Bolotana, 11 maggiu 1952