Su 'izadolzu 'e Canemalu
de Limbudu

Occo disgrascia manna sutzedida
s'annu presente de su chimbantunu
non costet nen sutzedat a neunu
ne a irroccu lu 'etten bugliende.
Sende pius allegros divertende
in domo 'e Canemalu che in festa
su pius sanu chi bi fit de testa
an prontu a l'ispender procuradu
chi fit signor Istevene giamadu
chi mantenìat sa domo in vigore.
Chin dannu, chin birgonza e disonore
bi an causadu sa ruìna,
chi tottu cantos, mascios e feminas
lu sunu notte e die pianghende.
Pessa forte, e ancora riflettende
de sa morte ch'at fattu, poverinu!
da-e sa manu de su malandrinu
barbaramente a s' 'ider impiccadu,
e pro sorte a sos gridos chi at bettadu
boghes parian de su purgadoriu;
nende: sorres e fradres, agiutoriu!
cumpassione chi mi su bocchende!
Cantu pius podiana coittende
curren a sos clamores e lamentos;
lassana ballos e divertimentos
daghi che an sos males causadu.
Curren sì, ma l'agattan impiccadu
agonizzante in su petzu pendente,
e 'nde lu falan delicadamente
chin-d-una pius bella attentzione;
e appèit pro sorte confessione
e s'at s'anima sua iscapuladu.
E pustis daghi l'an sacramentadu
nessi pro cherrer morrer pius cuntentu,
cheriat ancora fagher testamentu
pro los lassare tra issos in paghe.
E ancora a issos lis piaghet,
osservan chi fit puntu netzessariu.
Giamana prontamente su notariu,
obbèdini a cant'isse si disizat.
Canemalu cun fizos e cun fizas
an tottu de accordu acconsentidu:
fit una testa de sanu sentidu
chin signales de anima innotzente.
Tèstada in custu modu seguente,
chi solu pro l'intender los consolada:
- In nomen de sas pedras de sa mola
chi fiat ossos e pulpas cossumende,
e a signor Istevene incontrende
malàidu in su lettu, a malu istadu,
pro unu gustu chi s'an leadu
de m'aer impiccadu a unu petzu,
non mirende 'irgonza nen dispretzu
nudda mirende pro esser signore,
elìgio a Canemalu curadore
chi pro s'anima mia isse bi siat;
e pro s'anima chelzo chi mi diat
su pius fizu mannu ch'at in domo,
chena passare tempus si non como
si no da ue so nde fatto iscramu
Sa petta si la fattana a salamu
a sos tres dies de carrasegare,
e issos solu a sila mandigare,
sa familia, mascios e feminas.
Sas ùngias dia narrer a beladina,
ch'est mossu 'onu si sun cunfettadas;
si no chi si las ponzana a reccadas
tottas tres sorres in comunidade.
Si gustana sa mia volontade
chi gèniada e piàghet a mie,
de la gigher tottu a die a die
cun cuncordia, paghe e unione,
tia lassare a Nina sos buttones
ma sas atteras duas sun belosas;
pro cussu las avìto cussas cosas
ca podet benner motivu a brigare.
Ancora cussos los cherzo lassare
a si los gigher tottu a bia-'ia,
sos cherveddos chi frimmos los aia,
chi fia unu segundu Salomone,
pro non benner sa domo in perdiscione
pustis mort'eo, chi chi bi sia 'alu,
si che ponzan in conca a Canemalu
e-i sos chi bi gighet 'nde li léne;
a tale chi sas cosas pesset bene
coment'eo in su mundu las pessao.
E a Nina chi tanto l'istimao,
chi pro me no aiat atteru ildinu
su laristru li lasso 'e continu
chi lu gittada a pala a s'a sola,
chin ambos sos bulteddos de sa mola,
chin su funeddu chi b'est a presorzu.
Su facchile , su bàttile e puntorzu
appat de si lassare a Maddalena.
No 'nde tratto manc'una che anzena,
tottu las appo che fizas pesadas;
e issas chi già fin bene educadas
semper m'an che babbu proteggidu.
Daghi sa malasorte m'at battidu
in custu puntu in su testare avasso;
e a Caterinanzela li lasso
su colzu, a si lu fagher a bottinos
ch'at a baler pro milli marocchinos
bastet chi si lu contzet chin chijina.
Comente appo pessadu a sas femìnas
in pessare a sos màscios puru so.
A issos puru lis testo e lis do
pro cantu bene a mie an operadu,
cussa reste chi m'at istrangugliadu
chi m'at fattu gridare a boghe torta,
chi si la 'etten tottu a bolta-'olta
prima sos mannos e poi sos minores;
a tales chi 'nde proen sos dolores
ch'appo pattidu, si no non mi crene.
E-i su restu de sos mios benes
mezorados e cosas connoschidas
in iguales partes divididas
chin cuncordia, paghe e allegria.
Ancora sas provistas chi tenia
de telau de cariga e de paza,
cussa mi dispiaghet si 'nd'assazan
sos chi no appo 'idu nen connottu;
cherzo chi si la mànighene tottu
sos ch'appo pro eredes nominadu.
Ed ecco ch'in s'istante est ispiradu
sentza dare peruna molestìa,
e de su tantu dolu chi 'nd'aian
dolorosu pesadu an s'attittu".
Frigurade sa sorte chi l'at gittu!
Ahi coro, rispondet, ma dolente,
tue fisti de domo su balente,
tias cumbenner piantu a sa moda
mancadu tue tzessamus sas brodas;
fina morzende m'as appidu in mente
chi su laristru m'as dassadu in doda,
chin su puntorzu chi 'alet dinari
a nollu pungher tottu, pari-pari!
Ahi coro, ahi coro, at repricadu,
mi doles e ti sento che maridu!
'Ai morzat che tue istrangugliadu
babbu, ma non t'hait costuìdu;
già bi l'aia milli 'oltas nadu
chi t'àret a s'istalla remonidu,
pro custas nottes de su 'izadolzu
si no 'nde restaìat chin su colzu.
Maddalena leadu l'at sa chida
e in modu de frade l'at piantu:
Tue fisti pro me anima e vida
unicu oggettu caru, amadu tantu;
oe s'ultima tua dispedida
ti partis da-e-me, su meu incantu;
però assumancu prima de tuccare
carchi cussizu ti prego a mi dare.
Pustis chi l'an piantu e attittadu,
tottucantos che proprios corales,
suntuosu s'interru li ana dadu
chin pompas e solennes funerales;
ballos e bizadolzos an lassadu
pro su destinu e disgrascia fatale;
tottucantos si 'estini de luttu,
occo de su 'izadolzu e itte fruttu!
E s'idet chi amadu l'ana in bida
e fina' mortu sentende lu sunu.
Occo disgrascia manna sutzedida
s'annu presente de su chimbantunu.