Bacu e Bacantes de Tresnuraghes
di Pittanu Moretti

Tra sos buffadores bellos
...devotos de su zilleri
Pedru Tedde est su giaeri
de cubas e carradellos

De rampu in rampu attraessu
Est che caddu senza frenu
Pro cussu a Bibbia fenu
L'hant intradu su processu
Però bi l'hant retrocessu
Prommore de Bibbia Pira.
Pietrinu est postu in ira
Contr'à Apollo arrabiadu
E a Baccu ch’at portadu
Pro dispettu de Ipocrene.
Modestu è Billia Attene
Buffan pro deghe de nois
B'est però Antoni Fois
Chi sich'imbolat che lampu
Inue biede rampu
Bistat da manzanu a sero
Franziscu Poddighe zero
In mesu a cussos beones
Non bastan tres ampullones
Pro cuntentare a Feranu;
Poi Laconi Pitanu
Cheret sa cuba calende
Giagu Madau buffende
Paret una vela isparta
E Raffaele Perarta
Suet pro battor bitellos
Chi paren frades gemellos
Issu e Micheli Caria;
In bidda nostra allegria
Che faghen sos buffadores
E diventan cantadores
Che Giorzi Antonimaria.
E Pissenti in cumpagnia
Est bell'isfunda cubeddos
Trobiolos e conzeddos
Asciutta in ue passat
Boriccu Sale non lassat
Mai sa manu passare
E Pineddu pro buffare
Finz'à su sogru la frigat
Mancu male chi s'isbrigat
Giuanne Ruggiu e fiddoru.
Su inu buffat che soru
Compare Peppe Remundu;
Fin a nd'e ider su fundu
Sos fizzos ad imparadu;
Zuseppe Sulas basadu
S'at sa terra e fattu votu;
Mancari crepene tottu
Cun su inu istat in gherra
Unu pagu a Antoni Serra
B'est mandrone pro buffare;
Ma gia 1u lassat cantare
Pro cussu Giuliu Monte
Coraggiosu paret fronte
Cantu inu in cuba durat;
Su chi pagu sinde incurat
Paret Billia Murone
Cun compare Troddione
E cun Giuanne Deriu,
Paren chi sichen su riu
Cando imbuccan tottos tres
Pro cussu craccan a pes
L'azzuffan da s'imbudeddu
Ma Prosperinu e Cubeddu
Asciutan su labiolu.
Pedru Luisi salbagnolu
Si ch'est torradu a s'avezzu;
Mancari Billia Ezzu
Attachede a binu e birra.
Antoni Maria Chirra
Paret chi non li piagat
Ma s'appena nd'è fiagat
C'accudit a man in muru;
Pittanu Idili puru
Cun Pasquale Crabai
Non sind'istracana mai
A conca a su carradellu;
Sento chi Antoni Zinellu
Li faghet su chiri cori,
E finzas Cicciu Ettori
S'arrangiat tazza pro tazza
Massimu in contos de cazza
Cun Canetto e cun Istara
Cun sa cuba a cara a cara
Paren in corte e Assisi
Tando b'est Larentu Brisi
Chi ch'avviat a sa grutta
E isfidat a disputta
A Gigi e a Tittinu
Sas ottavas de su inu
In terra faghen su fossu;
Pero Angelinu Cossu
Los superat in trinetta
Chi tremet finas s'iscietta
De sa forza de la girare;
Ma unu bonu esemplare
B'est Rafaele Naìtana
S'in sa tazza non cuitana
Lean s'ampulla ambas manos;
E finas frades Iscanos
Sun amigos de Noè
Chi l'agattat est Lugliè
Bene a s'istudiantina
Tres poddighes in sa tina
Nd'è buffat e mancu musciu
A su chi lead a tusciu
Est a su vitirinariu
Ma poi b'est dottor Mariu
Chi li faghet sa rezzetta
Pro non bistare etta etta
C'assucuttit s'ampullone
E muscadellu e zirone
Tottu sun passende a fogu
Pro culpa 'e predi Antiogu
Chi troppu onu lu faghede
Ca a issu puru piaghede
Che a d'ogni cristianu
E pro cussu predi Canu
Che'enit da in pagh'in pagu
O pro semplice disvagu
O pro funebre trasportu
E pro s'anima de su mortu
Faghet solennes libadas
E trazzat a Magumadas
Calchi pedde reverenda.
Ma già acconzat sa faccenda
Compare e Bore Melone
Un atteru campione
De sa nostra cunfraria.
Giuanne Zucca est ebbia
Chi sinde faghet superbu
Ma già best compare e Verbu
Chi 1u ponet in ragione
Cun su capu istazione
Chi siche coghet che Mura,
A chie non faghet paura
Est a signor Leonardu
Chi pro su nettare sardu
Semper est prontu a s'appellu,
E a Raffaele Zinellu
Già l'istrimittit su coro
Su inu in colore de oro
Lu giughet a pompa e gala,
Finzas Anghileddu Pala
Non est delicadu tantu
Monzu monzu santu santu
S'allegrat Giuanne Arru
Ne mancu faghet ismarru
A mastru Piras Remundu
Ma su chi imberghet a fundu
Già est Micheli Deriu
Est su tippiri in s'istiu
Sempere assuttu e continu,
Su ch'est Billia Mastinu
Mancari manizzet fogu
Già si faghet facci grogu
A dananti e su cupone
E Pedru mancari ezzone
Non li ammodigat sas barras
Però a Bantine Marras
Li faghet su bau bau
E Angelinu Madau
Nde l'attit tristu che monza,
Chie non tenet birgonza
Est Battista su fradile
Manc'à su chitt'impuddile
Su inu li faghet grisu
E Cicciu Cossu respisu
Paret su re faraone
Pacificu e cuntentone
Suzzende su murgueo,
Mancu su genneru creo
Chi 1u mastighet buffende;
E bil'istat rinfaccende
Antoni Giuanne Pira.
Ei sos fizzos lu mira
Cantu sos primos de idda
Su chest Giuanne Massidda
Chi lu buffat pasa pasa
Cantu pius nd'eli dasa
Bistat a discrezione,
Finzas Antoni Murone
Lu faghet a suzzadura
Ei s'uscieri de pretura
Paret su sotu perpetu
Ma a lu ponner in apretu
Best s'avvocadu Mastinu
E Billia in magasinu
Non si chistat a un'ala;
Mancari Gavinu Pala
Non andet arranga arranga
E pro cussu signor Ganga
Si faghet semper che moro
Deo puru in mesu insoro
Nd'e buffo cantu una craba
Chie lu coghet a Saba
Est mastru Zuseppe Sanna
Ca buffende a tazza manna
Sinde riede a zocheddu
E Gaitanu Mugheddu
Già sinde faghet a lua
Cantu su suzzu de sa ua
Li piaghede a Memmeche
Finzas Anghileddu Secche
B'istat a conca a funtana
O, sughesc'à battìlana
Su ziccheddu non li andada
Ma s'arte bi lis cumandada
Comente a signor Sonetti;
Issu lu fragat iscetti;
Ma senza negare mai
Su matessi est mastru Lai
E poi sos fizzos tottu
Finzas Carmene est devottu
De su fruttu e su sarmentu
Chie l'iede a retentu
Est Ferdinando Morette
Angelinu ìet pro sette
Ed'est sempere asciuttu in bucca
Gai e tottu Bachis Zucca
Bontempone in cumpagnia
E compare Fadda Andria
Lu currede a perdighinu.
Finas Cocco Pietrinu
Facci ruggiu sinde faghet
A sughi non li piaghet
Est Anghelu Maria Sozu
Chi paret unu lerozu
Da su manzanu a su sero
E cadditeddos davero
Giughen istelzu pro deghe
Ande de bellu cul'e feghe
L'han premiadu in Casteddu!
Innassiu bellu puddeddu
Sa tattica bat leadu
O solu o accumpagnadu
Buffat; silenziu e mudu.
E sinde faghet a ludu
Cicciu Chirra calchi olta,
E l'essit sa vena molta
De sestas e battorinas
E Gaitanu Solinas
Ande un'ater'ambesue
O già l'ides rue rue
Cand est cottu est pius sanu!
Ma mancu a Franziscu Ispanu
Non nde li pesat s'artuddu
Est semper Ruggiu che Puddu
Compare Billia Secche
Chi paret abimelecche
Caminende a faccia a terra.
Depoi Pittanu Serra
Ponet sa cuba in guai;
Mastru Massiminu Lai
Già sinde faghet che zozzo
E best Giuanninu Mozzo
Chi de baccu mai ischeddat
E a tres 1imbas faeddat
Cando l'accuccuran bene.
Però cun Cicciu Attene
Cheren chi lestros s'ismontene,
Chi su ch'est Giuanne Contene
Non l'ammoddigat su brazzu
E non li timet mustazzu
Compare Andria Caria
Chi cantende a poesia
Paret unu Rodomonte
Però Antoni Demonte
Non bila frigan seguru,
Antoni Lacana puru
B'intrat a mesu e truigos
E sunu bonos amigos
Ca b'han leadu manizzos,
mastru Loche cun sos fizzos
già non la faghen a punzos
a galera! Sos murrunzos!
Buffana e cantana tottu
finz'a cando su pippottu
lu ponen a fund in susu.
Chie lu giughede a usu
est Antiogu Deriu
buffat buttiu a buttiu
finzas da sa damigiana
Chie non de tenet gana
Su frade compar' Antine
Un'ateru filtru fine,
Non l'abbaidat colore;
Chie di leat sabore
Bene, est Anghelu Ozzanu
Però su fizzu Pittanu
Bila frigat a su babbu
Ca bi tenet bellu grabbu
Cun frades Cartas buffende
Che riu mudu trazzende
Sas tazzas suzzan che lampu
Chie non l'ogat a campu
Est Cossu Antoni Maria;
Pagu amante de cumpagnia
In domo buffada e pasada,
Su chi a murrunzu lu asada
E fiagat sa cannedda
Forzi a Larentu Pischedda
Ma a su Babbu già l'aggradat.
Chie pagu sinde infadat
Est Antun' Anghelu Deriu
Tantu e 1u ponner in briu
Ca l'aggradat su ziccheddu
Antoni Sozzu; aiuzzeddu
N'assazzat finz'à si coghere,
Però a chie at a noghere
A Corona su barberi
Non lu iden in Zilleri
Ma però si nd'è di dana
Siccat finzas sa funtana,
Chei su fizzu Corneliu
Chi mai tenet asseliu
issu e Boriccu Cadone
Cun Antero in unione
E cun Cavia e Zinellu
Chie non pesat burdellu
Est mastru Efisiu Contene
O si pensen chi s'affontene
Mancari oghen tazza manna;
Ne mancu Pittanu Sanna
Non sinde leat velenu
E Antoni lenu. . .lenu
A faccia a su carradellu
Dat puntos a su camellu
Massimu in binu lichittu.
B'est mastru Fadda Ciccittu
Chi calcat tottu sas zassos
Chi finzamentas a sassos
Siccaiat si vit binu!
Sozzu Giuann' Austinu
Non s'addurat a cuizzu
Anton Anghelu su fizzu
Buffat pro tres mastodontes
Ma mancu Pittanu Pontes
Non lu lassat aghedare
E lu faghet a cantare
Finzas calchi batterata :
Zeniosu est signor Satta
Cando cuntrastat cu Baccu
Paret ettende a su saccu
Semper tranquillu e gioccundu;
Unu puttu senza fundu
Paret Paulinu Pinna
Chi lu suzzat ninna ninna
Est Angelinu Peralta,
Iscummitto senza falta
Chi buffat finzas dormidu
Ca paret corvu sididu
Su 1u ider a sa cara.
E finzas Antoni Fara
S'allegrat in cumpagnia
Su fizzu Antoni Maria
Si faghet ruggiu che fogu
Tottu risu e tottu giogu
Paret un evangelista
Poi Dettori Battista
Chi cheret pagu baccanu
Ma si lu proas, marranu
A chida intrea buffende!
Mai lu ides riende
Semper de unu tenore;
Cicciu Cavia est buffadore
Ma andada isala isala
E gai est Franziscu Pala
Che ala de corvu Nieddu
Non ti naro de Pireddeddu
Chi de Baccu est cappellanu
E li servit fittianu
Cun trassas e cun manizzos;
Murri modde cun sos fizzos
De su babbu intran in mesu
Battista Marras Milesu
Est suttile che ambidda
Ma cantu su primmu de idda
A Baccu faghet onore
Chie li leat sabore
Est mastru Giuliu Pala;
Binu, abbardente e marsala
Tottu c'ammesciat a pare;
Bantine Pira contare
Si podet cantu su primmu
Ca buffat a coro frimmu
Cant'è Luisi e Orellu.
Peppinu Agnese est su bellu;
Zivile che signorina
Ma si l'ides in cantina
Paret unu paladinu;
E a Pintus Luiginu
Cun chi' est chi lu lassades?
Chi... chi... cantu nde li dades
Comente e brou lu buffada:
Chie mai sind e istuffada
Già est mastr'Antoni Sanna
Ch'istat dae gianna in gianna
Paret caddu molinarzu
Una boccia intro s'iscarzu
Giughet a usu de istruzzu
A chie non tremet su bruzzu
Est a mastr'Antoni Ledda
Un' atteruna cubedda
Senza chilcos isfundada
Ma Antoni Prammas li dada
Degheotto a su vintunu;
Battista Lai atter'unu
Est de Baccu sacerdote
Buffat da manzanu a notte
E senza asare sa terra
E poi Laurentu Serra
Cun su babbu e cun su frade
In sa nostra soziedade
Cantu su primmu est distintu;
B'est Antoni Anghelu Ischintu
Cun sos fizzos a costazzu
Como c'han leadu assazzu
Sun buffende a s'istainu
Pro cussu Marras Peppinu
Non los fidat unu passu
E sich est fattende rassu
Che porcheddu in su restuggiu
Ma già b'est Paule Ruggiu
Un atteru demagogu;
Nondè cuizzat in logu
Est sempere allivrinidu,
Suttile e istrivinzidu
Chei s'assile de Moravia
E mancu Giuanne Cavia
Non istat faghinde zarras
Gavinu e Larentu Marras
Cun Baccu sunu amigones
Bidu inu in ampullones
Che lis piombat a dossu
Si b'accudit Cicciu Cossu
Lis podet dare una manu
E si lis pigat marranu
B'aggiunghen gazzosa e birra
O su ghest Ottanu Chirra
Ch'at à serrare sa porta
Ma vaghen ballos de orta
Cun tottus in bighinadu
Gavinu Marras pregadu
Non cheret si nd'è li dana
Ande de trumba suttorzana
Non negat a perun'ora;
Frades Peraltas ancora
A Baccu l'aman da coro
E compar'Antoni Oro
Cun su fizzu Pietrinu
De cantu l'hana in su sinu
Li cantan finas s'andira
L'istimat Pittanu Pira
Suttopustu a sos obligos
E istat cun sos amigos
Cun sa tazza asami asala
Ca Giuann'Antoni Masala
Lu venerat cun orgogliu
E 1u buffat a croccogliu
Cun dulces suaves calmas:
Ne mancu a Peppinu Palmas
Lis ponet tragu e fastizzos
Ca finamentas sos fizzos
Lu curren a disaura
E nos lis faghet paura
Torrendelu a travasare.
Callagheddu pro buffare
Non at bisonzu de azzudu
In sa tazza ò in s'imbudu
B'addurat pedde po pedde;
Mastru Zuseppinu Tedde
Paret una machinetta
Betta, cantu cheres betta
Marranu si ndel'imbulas;
Poi Boricheddu Sulas
Si lu cheres cumbidare
Già non ti faghet istare
Cun sa tazza gira gira;
O sino Alfredo Pira
S'at'a fagher su pregadu
Si l'ides bene assentadu
A bucca aberta no abbarras
E Anton Anghelu Marras
Siche faghede a bobboi
Si b'est'Idili Tottoi
Chi buffat comente e zegu
E castaglionat in gregu
E cantat a sa franzesa
E Baddidda, a manu tesa
Istat in sa cumpagnia
Ca nd'e tenet mandronia
De sil'ettar iss'etotu;
B'istat bene in su cumplottu
Pittanu Cossu a pennellu
Puliduras de masellu
Non nde li mancat est beru
Ma su bottiglione interu
Est che bettadu in sa tumba
Giuanne Marras sa trumba
Sa parte si la succutada
Paret ch'ispugna bi giuttada
Ma non l'ides a colca pesa
Mancari sa Seuesa
Lu brighet ca s'imbriagada
Giuanne buffada e pagada
Comente bene trabagliada
E iscultada e si cagliada
Sighinde sempre a s'avezzu;
Nemmancu a Istevene Bezzu
Li pudrigat su Mattìmene
Beru li dada a Mudimene
Ma semper bessit in paris.
Compar Antoni Salaris
Non si leat cattiveria
Siche coghet a sa seria
Tranquillu anca subr'anca
Daboi Battista Manca
Baranta cubas asciuttada
Paret ch'in corpus bi giuttada
Unu canale de ispurgu
E finit cun Anghelu Urgu.