Sos piscadores improvvisados
di Costantino Longu

1

Gigi s’arberi, Luiginu Errina,
Dottor Iosto e Piero su sartu
che sun pigados a sos rios de artu
pro piscare in s’ abba cristallina;
totu adattos fini a sa faina,
manc’ unu bi nd’ aiat de iscartu:
Dottor Iosto in Chimica duttore
est finidu a fagher piscadore.

2

Nesin: “Nudda leamos dae idda
tantu, cand’ enit s’ ora ‘e fagher bustu,
de seguru nos coghimos arrustu
inie trota meda cun ambidda.”
M’ azzendere de fogu un’ ischintidda
non l’ana potid’ aere su gustu,
ca poi ‘e tanta pena e tanta lotta
no an piscadu ambidda né trota.

3

Totu cantos isperaian meda
ma Luiginu faghiat prus burdellu,
comente sos anzones in masellu
creiat chi s’ ambidda fit maseda.
Intantu che arrivan a Campeda,
passan de Padru Mannu su cancellu,
sa “Millechentu” a sas primmas lughes
che l’an frimmada in Sedda ‘e Rughes.

4

Da’ su cuile de frades Pizzeras
mannu si che lu leana unu mozu,
che sun bintrados a su primmu pozu
chi sa trota bi fit a ischieras,
ma issas, beffazolas e lezeras,
bidinde unu simile trabozu
poi de lis passare in mes’ ‘e ancas
si cuaian peri sas calancas.

5

In debbadas che passaiat s’ ora,
calchi ambidda puru la idian
però non la tenian ca timian
chi esserede pibera o colora;
manc’ una non nde an bettad’ a fora,
in s’ anzenu interventu isperaian,
però non bi nd’ at apidu interventos
dadu chi totos battor fin’ isentos.

6

Che fit già mesudie pro sa una,
nesit unu, su piusu delusu:
“A pigamos a sos rios de susu
e chissà chi nos giret sa fortuna?”
Essende a-i cuss’ ora a sa zeuna
sos pantalones non rezian prusu,
a mala oza sas poberas zintas
a dogni tantu benian istrintas.

7

Gigi, su prus de famine invasu,
si lamentesit goi a boghe trista:
“Assumancu leadu sa provvista
nos aeremus de pane e de casu!”
Ognunu si pariat prus romasu,
finas velada giughian sa vista:
postos da’ s’ appettitu in oriolos
sos cascos che partian solos solos.

8

Pozos medas nd’ an postu in movimentu
ma sempre fidi sa matess’ istoria;
unu de issos pienu de timòria
fettesit custu logicu argumentu:
“Si pro disgrazia in custu momentu
arrivare che det sa Venatoria,
a pius chi de pische semus senza
gia l’ amos a presentare sa licenza!”

9

Declinende su sole a su tramontu
bassu che fidi a sa parte ‘e Bosa.
Nesit Dottor Iosto: “Est brutta cosa,
su famine nos ponet in affrontu.”
Luiginu paradu fit che tontu
senz’ aer cudda oghe boriosa
e Piero cascande a bucca manna
disizaiat sos bustos de Anna.

10

Pro chi trota b’ aeret in su pozu,
a ritirare si sun dados a coidu;
lu giughian su mozu ancora boidu,
s’ istogomo prus boidu de su mozu.
Piero esclamat pranghinde a torozu:
“In bon’ ora da’ idda mi sò moidu!
Si mi cumbinat noa occasione
b’ ando a piscare a su ‘e Rabazzone.”

11

Ecco chi los incontrat Zommaria;
de su modu chi li sun apparidos
los at connotos chi fini famidos
los invitat cun tanta cortesia:
“A benides a sa cuilarza mia
già ch’ inoghe nde sezis revertidos,
ch’ inie pro bos dare unu ristoru
in bundanzia bi tenzo pretta e soru.

12

Bi tenzo puru calch’ atera cosa
a pius de su soru e de sa pretta:
cott’ a buddidu unu lados de petta
ca mi est morta una sementosa;
fit rassa meda, pulida e ozosa,
de maladia non nde fit infetta:
ca petta ona fit l’ apo regorta,
est de ira ‘e sambene ch’ est morta.”

13

Totos battor cun grande piaghere
de Zommaria ubbidin a s’ invitu,
già ch’ in cuss’ ora trista s’ appettitu
de issos fidi prepotente mere;
ringraziande meda pro dovere
in anticipu l’ana beneittu
nende: “In cust’ ora sa tua presenzia
presentada no l’at sa provvidenzia.”

14

Primma sett’ otto panes at infustu,
apparizzat sa grazias de Deu
nende: “Pappade in su cuile meu
merenda ona inveces de ustu.”
A conc’ a fogu che l’ at postu arrustu
de casu nou unu pischedd’ intreu:
pro fagher contr’ a su famine vinditta
manigadu si l’ an a fitta a fitta.

15

“Pro ponner in allegria su cherbeddu
como su chi nos mancat est su inu –
nesit dottor Iosto – in magasinu
già bi nde tenzo, biancu e nieddu,
como non nd’ amos manc’ unu ticcheddu
tràidu nos at goi su destinu:
si dominiga sero nos bidimos,
in movimentu sas tazzas ponimos.”

16

A ritirare si dezidin in presse
rifocillados e prenos de briu,
si sun bortados a car’a su riu
e l’ana fattu sa rughe a s’ imbesse.
“Si su piscare est arte piliesse
non che torramos pro totu s’ istiu:
s’ attere a la piscare non s’ incurada,
pro nois cussa trota gi’ ammadurada!”

17

Nesit Piero: “Dae me azzetta
milli ringraziamentos, Zommaria;
si ti che passas in sa sartoria
ti fatto senza contu una zanchetta,
in cumpensu ‘e sa frua e de sa petta
chi a nois as offertu custa ia:
chi amigos fimis custu nos est giaru,
ma como mi ses prus amigu caru.”

18

Nesidi Luiginu: “Ti saludo
Zommaria che amigu novellu;
si est chi ti nde passas in masellu
a ti ricumpensare deo non dudo,
bista zertu chi a murros ti l’ iscudo
senza contu una cossa de itellu:
e de itellu chi non siat lanzu
pro chi ti fettas unu bonu pranzu.”

19

Gigi nesit: “In cust’ eventu feu,
ca cherimis de trota pagos chilos,
de sa vida ispezzados fin sos filos
si non bistat dae te, fradile meu;
in ricumpensa pro un’ annu intreu
senza contu ti fatto barba e pilos:
est pro riconnoschenzia nezzessariu
chi a mancu nde fetta ‘e su salariu.”

20

Nesit Dottor Iosto: “In me cunfida
ca non sò de sos atteros a mancu:
cust’ azione, ti lu naro francu,
chi mi l’ ammento pro tota sa vida;
ti ap’ a dare sos lottos de Frida
o su segadu ‘e Su Muru Biancu
a pascher pro parizzas istagiones
e Iscarazu puru a sos anzones.”

21

Zommaria rispondet: “Iscusade
si non nd’ azzetto d’ offertas simìles;
bos ringrazio chi gai sezis gentiles
ma non nde ido sa nezzessidade:
cust’ est legge de ospitalidade
chi sempre s’ est usada in sos cuiles,
anzis bos naro: nde sò meda gratu
de s’ onore chi oe m’ azis fattu!

22

A bos rezzire in custa dimora
fatt’ apo solu su meu dovere,
mi diat fagher meda piaghere
in custu logu ‘e bos rezzire ancora;
como adiosu e bazi in bon’ ora,
ma faghidel’ in modu chi l’ ispere,
pro divertire a bon’ ispravorzu
de torrare sa di’ ‘e su tusorzu.”

23

“Zommaria, cuss’ invitu l’ azzetamos
pro cherrer s’amicizia diffundere;
bistande zertu chi sa di’ ‘e tundere
torra in “Millechentu” che pigamos,
m’ a cussu riu sas palas li damos
ca non nd’ amos bidea ‘e nos infundere
pro piscare cussa trota mal’ a tennere,
solu pro su tusorzu amos a bennere!”